Tryb drzewa | Tryb normalny

SQ9RZI · 20-01-2012 9:48

Może pytanie zabrzmi głupio dla osób zaznajomionych z tematem konstrukcji lampowych, ale już od jakiegoś czasu zastanawiam się w jaki sposób można ocenić moc, jaką można potencjalnie wyciągnąć z danej lampy, nie przekraczając optymalnych, bezpiecznych dla niej warunków pracy.

Na aukcjach na Allegro można spotkać takie informacje przy ofertach dotyczących dużych lamp nadawczych - pojawia się np. informacja, że na KF można z danej lampy wyciągnąć 500W, 700W albo 1,4kW. A co z mniejszymi lampkami, takimi jakie mogę znaleźć w swoim zbiorze? Dla uproszczenia powiedzmy, że mowa jest o dolnej części KF (chociażby pasmo 80m) i CW.

Czego mogę się spodziewać po takiej 6P6S, 6P67, 807, 1625 czy GU50? Ile mocy można uzyskać stosując bardziej popularne lampki głośnikowe, rozmaite EL, ECL, PCL itp.? Albo z drugiej strony - czy jest szansa na zabawę QRPP za pomocą lamp sygnałowych, np. 2ż4 albo 4P1Ł?

Krótko mówiąc: jeśli w karcie katalogowej znajduję informację, że 807 ma wartość "Plate Dissipation" wynoszącą 30W, to jak to się przekłada na moc na wyjściu na danej częstotliwości. No i poza tym: w jaki sposób powinno się dobierać amplitudę sygnału sterującego taką lampą, żeby jej nie przesterować, a jednocześnie uzyskać optymalny poziom sygnału na wyjściu?

SQ8Z · 20-01-2012 11:19

Witaj, nie mozna jednoznacznie odpowiedziec na Twoje pytania,

z lampami bywa roznie ;-) , zalezne od typu wykoania , ukladu...
jednym slowem lampa wytrzryma przeciagniecie parametrow.
Mc admosyjna a, osiagnieta w ukladzie to moga byc dwie rozne wartosci i to znacznie sie rozniace, oczywiscie ma to wplyw na zywotnosc lampy.
Lamy z moca admisyjna np 100W ( trzy sztuki) i kolega rosjanin robi na tym PA o mocy 1,2 kW ...tyle ze nie zawsze dociagna do konca zawodowo Hi , Hi.
W tej wkesti proponuje pobuszowac w google i poogladac rozne rozwiazania ukladow PA.
Konkretnie dla przyklady , 3xGU50 ... 500W na KF ;-).
Uzyskuje sie to przy znacznym przekroczeniu parametrow zalecanych przez fabryke.
Male lampki ,, zewsze mozna sie bawic.. izabawa wdzieczna bardzo, ale wymagajaca wiedzy, doswiadczenia cierpliwosci i.... wielu znacznie trudniejszych i drozszych elementow niz ogolnie dostepne ;-).
Ja PA bede robil , ale nie liczac sie z kosztami za energie marze o GU81M ;-)
pozdrawiam

Krzysztof Sip
SQ8Z

SQ9RZI · 20-01-2012 14:27

No coz... Ja pytalem o podejscie "ortodoksyjne". Jedna lampa, sygnal wejsciowy podawany na siatke, wyjscie podlaczone do anody. Bez przekraczania zalecanych wartosci. Wychodze z zalozenia, ze lampki trzeba szanowac. Nie chodzi tylko o kwestie finansowe, koszt zakupu kolejnej na miejsce przeciazonej - tych wyprodukowanych przed kilkoma dekadami przeciez juz nie przybedzie...
Po prostu chcialbym wiedziec jak orientacyjnie okreslic spodziewana moc na wyjsciu dla okreslonej czestotliwosci, przy zachowaniu zalecanych parametrow pracy, w oparciu o dane z karty katalogowej. Chodzi mi o rzad wartosci: na tej lampie pare watow, na tej kilkanascie, na tamtej kilkadziesiat, a z tej wycisniesz co najwyzej jednego wata. Smile

Moge zapytac co miales na mysli piszac o trudnosciach zwiazanych z malymi lampkami? Znow nie chodzilo mi o wyciaganie z nich ostatnich elektronow, przegrzewanie anody do granic wytrzymalosci i wyciskanie mocy przekraczajacej to, co zakladala fabryka. Ot, po prostu takie lampowe Pixie albo Tuna Tin. Smile

MARTIN · 20-01-2012 15:50

Atlantis: Jeśli chciałbyś podejść po inżyniersku do zaprojektowania wzmacniacza na lampie to w ARRL Handbook jest program do obliczenia stopnia mocy mając charakterystyki izoprądowe lampy. Charakterystyki te można stworzyć ze zwykłych charakterystyk napięciowo prądowych publikowanych w katalogach. Program liczy wszystkie parametry napięciowo-prądowe i moce. Nie mam tego programu, więc nie mogę pomóc. Kilka charakterystyk popularnych lamp mocy jest w programie.
Musisz poszukać kogoś kto ma Handbook z programami na CD lub poszukać w necie. Nazwa programu to TubeCalculator K4ERO

SP9FYS · 20-01-2012 19:59

W dużym uproszczeniu:
Dla wzmacniaczy pracujących w liniowych klasach (AB1, B) uzyskuje się praktycznie sprawność 50-60%. Oszczędzając lampy i nie przekraczając parametrów katalogowych odpowiada to mniej więcej - tyle mocy w.cz. ile mocy admisyjnej lampy. Oczywiście moc prądu stałego doprowadzona do anody będzie odpowiednio większa (prawie dwukrotnie).
Wiele lamp daje się przeciążyć bez istotnej utraty trwałości ze względu na typowe dla SSB/CW warunki pracy: krótki czas nadawania, długie przerwy. Nie dotyczy to jednak lamp małej mocy gdyż powierzchnia anod zwykle jest zbyt mała dla odprowadzenia nadmiaru ciepła.
_____________________________
Ryszard sp9fys

SQ9RZI · 21-01-2012 11:55

(20-01-2012 19:59)SP9FYS napisał(a): Oszczędzając lampy i nie przekraczając parametrów katalogowych odpowiada to mniej więcej - tyle mocy w.cz. ile mocy admisyjnej lampy.

W jakim stopniu ma na to wpływ częstotliwość wzmacnianego sygnału? W końcu wzmocnienie spada wraz ze wzrostem częstotliwości...

Cytat:Wiele lamp daje się przeciążyć bez istotnej utraty trwałości ze względu na typowe dla SSB/CW warunki pracy: krótki czas nadawania, długie przerwy. Nie dotyczy to jednak lamp małej mocy gdyż powierzchnia anod zwykle jest zbyt mała dla odprowadzenia nadmiaru ciepła.

Rzuciłem właśnie okiem na schemat i opis popularnej radiostacji RBM-2. Z tego co widzę pracowała tam lampa SO257, będąca odpowiednikiem 2ż4. Czyli jednak da się użyć tej lampki w roli małej lampy nadawczej QRP bez ryzykowania jej rychłym zniszczeniem?

SP9FYS · 21-01-2012 13:49

W katalogach podawane są graniczne wartości częstotliwości pracy. Jeżeli stopień jest prawidłowo zaprojektowany (dotyczy to zwłaszcza wyjściowego obwodu rezonansowego) i starannie wykonany, lampa będzie oddawać pełną moc katalogową nawet w pobliżu częstotliwości graniczej.
W internecie dostępne jest rosyjskie wydanie książki Bunin, Jailjenko - "Sprawocznik radiolubitielja karotkowolnowika" gdzie projektowanie wzmacniaczy lampowych jest przedstawione krok po kroku; wymagana jest jedynie elementarna wiedza z zakresu podstaw elektrotechniki. Niestety po rosyjsku, ale można na przynajmniej pooglądać schematy i zwłaszcza wzory (!!) i spróbować załapać podejście do tematu. Tamże masa bardzo przydatnej wiedzy podanej łatwo i przejrzyście. Przy braku zanajomości języka warto nauczyć się przynajmniej rozpoznawać "bukwy", terminologia się niczym się nie wyróżnia i jest łatwo zrozumiała.
Co się tyczy lampy SO257 to jest to jak najbardziej odpowiednia lampa to nadajnika QRP. W RBM-1 pracowała z napięciem anodowym 80V oddając około 1W mocy. We wczesnych latach 70-tych mając dostęp do RBM-ki robiliśmy próby zasilając ją napięciem ok. 200V bez szkody dla trwałości tych lamp. Trudno powiedzieć jaka była moc w antenie - nikt tego nie mierzył. Zresztą, warto się przyjrzeć rozwiązaniom układowym nadajnika RBM-1, jakość sygnału CW była bardzo dobra, również stabilność częstotliwość też bez zarzutu (o ile sobie przypominam, generator pracuje w pogardzanym układzie Hartley'a)

SQ9RZI · 22-01-2012 14:12

Trafiłem na interesujący film przedstawiający minimalistyczną stację w stylu retro (nawet bardzo retro).
Jednolampowy nadajnik sterowany kwarcem (Colpits) oraz jednolampowy odbiornik reakcyjny.

http://www.youtube.com/watch?v=wB2RrzIRVes

Szczególnie zaskoczyła mnie lampka zastosowana w nadajniku. Smile

Tal BTW, chcąc jeszcze dodatkowo zabezpieczyć się przed harmonicznymi wystarczy po prostu włączyć FDP (powiedzmy taki skopiowany z Libry - kilka kondensatorów i dwie cewki na amidonach) pomiędzy wyjście antenowe i antenę czy trzeba coś przerabiać, przeliczać i dostosowywać?

SP5RF · 26-02-2012 2:33

(22-01-2012 14:12)ATLANTIS napisał(a): Tal BTW, chcąc jeszcze dodatkowo zabezpieczyć się przed harmonicznymi wystarczy po prostu włączyć FDP (powiedzmy taki skopiowany z Libry - kilka kondensatorów i dwie cewki na amidonach) pomiędzy wyjście antenowe i antenę czy trzeba coś przerabiać, przeliczać i dostosowywać?

Zwróć tylko uwagę że ten gość mówi (12:40) że ma antenę Long Wire - kawałek drutu o dł. 40 stóp. I taka właśnie jest tak to nazwijmy - "końcówka mocy" w tym nadajniku: z kondensatorem do masy. Podobna jak w RBM-ce, taka jak w Parasecie. Mógłby jeszcze w szereg dołożyć żarówkę, tak jak w tych dwóch to miałby wskaźnik dostrojenia.

F.

(21-01-2012 13:49)SP9FYS napisał(a): /.../
Co się tyczy lampy SO257 to jest to jak najbardziej odpowiednia lampa to nadajnika QRP. W RBM-1 pracowała z napięciem anodowym 80V oddając około 1W mocy. We wczesnych latach 70-tych mając dostęp do RBM-ki robiliśmy próby zasilając ją napięciem ok. 200V bez szkody dla trwałości tych lamp. Trudno powiedzieć jaka była moc w antenie - nikt tego nie mierzył. Zresztą, warto się przyjrzeć rozwiązaniom układowym nadajnika RBM-1, jakość sygnału CW była bardzo dobra, również stabilność częstotliwość też bez zarzutu (o ile sobie przypominam, generator pracuje w pogardzanym układzie Hartley'a)

RBM-ka faktycznie miała świetny stabilny sygnał z tym, że nadajnik pracował na pełne 250V. Zobacz tu: http://sp-hm.pl/thread-854.html
Załączam schemat fajnego nadajnika. Piszą tam o 3W.. Z tym że dobrze kiedy jest sygnał generowany stale, a kluczowany driver lub końcówka mocy. W przeciwnym razie sygnał zwykle jest kiepskawy... Niekoniecznie zły, ale sygnał telegraficzny czasem może być naprawdę piękny. Zresztą zobaczcie nadajnik od Paraset. Jak prosto pozbyć się kliksów. http://www.sm7eql.se/paraset/keyclicks.htm

F.

SP5CII · 12-03-2012 0:47

Mam pytanie czy ktoś posiada ????? schemat nadajnika lampowego AM/CW z lat 1968 na G807 montowanego w RPKO opublikowanego w Radioamator i krótkofalowiec.
Miałem taki wykonany 1968r i poszło to między ludzi jak przeszedłem na SSB i ślad zaginął a jakie dx-y na tym się robiło na stacji SP5PAU w Pułtusku.Ok 50 W na cw-30W na AM .Zależy mnie na schemacie.
73!